Pemberian Mentua

Asas Membina Keluarga

Antara tradisi yang diamalkan di kalangan orang Melayu zaman dahulu ialah pemberian daripada mentua kepada menantunya sebaik-baik mereka berkahwin.

Mata benda yang diberikan bukanlah merupakan sesuatu yang berharga seperti emas, intan atau berlian; tetapi cuma alatan rumah tangga yang diperlukan oleh pasangan yang baharu kahwin itu untuk kegunaan harian.

Sembilan Belas Mata Benda

Terdapat 19 bahan pemberian iaitu: ani, anak curan, belera, gayung, geluk, genak, guri, kir, lagam kekang, lémbék, pasu tapak gajah, pemacak, pemasung, perangan, periuk, rahat, sekeduk, senduk, dan sudip. Disebabkan kebanyakan bahan tersebut jarang didengari, malah ada yang mungkin tidak wujud lagi sekarang, berikut diberikan keterangan ertinya:

1 anak curan: sejenis kawah kecil tetapi lebih besar daripada kuali besar.
2 ani: alat tempat menggantung benang tenunan.
3 beléra: sepotong kayu berbentuk seakan-akan pedang yang digunakan untuk memadat dan menggerakkan benang tenunan supaya kain yang ditenun menjadi kemas.
4 gayung: pencedok air daripada tempurung yang diberi bergandar panjang.
5 geluk: tempat air yang diperbuat daripada tempurung kelapa tua atau tanah liat yang diberi bertali.
6 genak: bekas daripada tanah liat yang saiz mulutnya luas, digunakan sebagai tempat menyimpan beras.
7 guri: bekas daripada tanah liat bermulut kecil biasanya digunakan sebagai tempat menyimpan garam.
8 kir: salah satu alat menenun kain.
9 lagam kekang: alat daripada kayu tempat memotong daging, ikan dan sebagainya.
10 lémbék: tilam atau leca iaitu tempat alas tidur daripada kain bersarung di dalamnya diisi kapas atau kekabu.
11 pasu tapak gajah: sejenis pasu besar diperbuat daripada tanah liat biasanya berwarna hijau di bahagian luarnya.
12 pemacak: sejenis alat daripada kayu atau buluh yang ditajamkan pada bahagian hujungnya untuk dicucuk daging dan dibakar di atas bara api.
13 pemasung: kayu yang diguna untuk menahankan kain tenunan.
14 perangan: alat daripada buluh yang dibelah di tengah-tengahnya untuk memanggang ikan atau ayam.
15 periuk: bekas daripada tembaga untuk menanak nasi.
16 rahat: alat memintal benang atau sutera dalam proses menenun kain.
17 sekeduk: bekas daripada tembaga yang seakan-akan cepu, di dalamnya dibubuh kapas dan dialas pula dengan kain untuk dijadikan tempat menyimpan tekoh air panas supaya airnya jangan lekas sejuk.
18 senduk: alat pencedok nasi di dalam periuk atau mencedok lauk di dalam belanga.
19 sudip: alat daripada kayu panjangnya seakan-akan senduk digunakan bagi mencedok nasi di dalam periuk tembaga.

Falsafah daripada pemberian itu ialah memudahkan penyediaan makan pakai dan rumah tangga anak dan menantu mereka dalam memulakan penghidupan baharu. Dalam konsep tasawwur atau world-view masyarakat Jawa, perkara ini mereka sebut sandang-pangan-papan. Secara menyeluruhnya bolehlah dikatakan bahawa pemberian mentua merupakan langkah awal menyediakan anak dan menantu mereka supaya memulakan hidup berdikari.

Dan inilah juga yang boleh dianggap sebagai rempah ratus asas ke arah membina kerukunan sebuah rumah tangga.